"جاسوس" کیست؟
تاریخ انتشار: ۷ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۴۹۴۱۵۹
عصر ایران - جاسوس (Spy) شخصی است که با اقدام مخفیانه یا تظاهرات کاذب محدودۀ یک کشور متخاصم، اطلاعاتی را به منظور ارسال به طرف مقابل کسب کرده و یا برای کسب آن تلاش می‌کند. جاسوس معمولا اطلاعات حیاتی یا اساسی یک کشور را در اختیار کشور یا کشورهای دیگر قرار می‌دهد.
جاسوس در صورت دستگیر شدن، حق برخورداری از وضعیت اسیر جنگی را ندارد ولی مستحق محاکمه‌ای عادلانه و مناسب است و حقوق و مزایای یک شخصِ تحتِ حمایت به وی داده می‌شود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
شخص تحت حمایت یعنی شخصی که در صورت نبرد مسلحانه یا اشغال، در اختیار یک طرف نبرد یا قدرت اشغال‌گری قرار می‌گیرد که وی تبعۀ آن نیست.
سریال "میهن" (Homeland) جزو سریال‌های موفق ژانر جاسوسی است
مجازات متداول برای جاسوسی در زمان جنگ، صرف نظر از اینکه شخص جاسوس در کسب اطلاعات یا انتقال آن به دشمن موفق شود یا خیر، مرگ است. البته این مجازات در کشورهایی اعمال می‌شود که حکم اعدام در آنها قانونی است.
عمل مخفیانه، ویژگی لازم جاسوسی است. بنابراین افراد فاقد لباس مبدل که برای کسب اطلاعات به ناحیۀ عملیات ارتش دشمن رخنه کرده‌اند، جاسوس به حساب نمی‌آیند.
به همین نحو، سربازان و غیرنظامیانی که مأموریت خود را آشکارا انجام می‌دهند و رساندن پیام‌ها به آنها واگذار می‌شود، به موجب قوانین جنگ جاسوس نیستند.
در واقع جاسوس شخصی است که تحت عناوین غیرواقعی و به صورت مخفیانه، در صدد بدست آوردن اطلاعات یا اشیایی به نفع یکی از کشورهای متخاصم باشد.
جاسوسی در زمان صلح تابع حقوق بین‌الملل نیست و مجازاتش متناسب با قوانین کشورهایی است که مورد جاسوسی واقع شده‌اند.
سریال "آمریکایی‌ها" به زندگی دو جاسوس شوروی در آمریکای دهۀ 1980 پرداخته است
همچنین باید گفت که جاسوسی لزوما بین دو کشور متخاصم صورت نمی‌گیرد. کشورهای همسو نیز کم و بیش در کار جاسوسی از یکدیگرند. جاسوسی آمریکایی‌ها از سران کشورهای اروپایی، امری سابقه‌دار است. حتی گاهی جاسوسان موساد نیز در آمریکا دستگیر شده‌اند.
مهفوم "جاسوس" در زندگی روزمره یا در رقابت‌های اقتصادی و غیراقتصادیِ مؤسسات و شرکت‌های گوناگون نیز مصداق دارد ولی پرداختن به آن نیازمند مبحث دیگری است. این کار در کشورهای مدرن‌تر بوسیلۀ کارآگاهان خصوصی و در کشورهای نه چندان پیشرفته بوسیلۀ افرادِ اجیر شده‌ای صورت می‌گیرد که ممکن است مهارت ویژه‌ای هم در جاسوسی یا ابزار ویژه‌ای برای این کار نداشته باشند. اگرچه پیشرفت تکنولوژی در جهان، امکان جاسوسی در زندگی روزمره را بیشتر کرده است.
یکی از مشهورترین جاسوسان در تاریخ مدرن جاسوسی، الی کوهن (65-1924) است. کوهن جاسوس اسرائیل بود که دلیل اصلی شهرتش جاسوسی شگفت‌انگیز او در سوریه بوده است.
الی کوهن
او در دوران حضورش در سوریه موفق شد اعتماد مقامات بلندپایه دولت و ارتش را به دست آورد و با امین الحافظ، نخست‌وزیر وقت سوریه، دوستی نزدیکی برقرار کرد. کوهن با هویت جعلی "یک بازرگان سوری ساکن آرژانتین" وارد سوریه شده بود و پنج سال در این کشور مشغول جاسوسی برای اسرائیل بود.
الی کوهن جزو یهودیان مصر بود که مجبور شده بود به اسرائیل مهاجرت کند. او در دوران فعالیتش در سوریه، ظاهرا از تندروترین مخالفان اسرائیل بود و به عنوان مشاور (معاون) وزیر دفاع در مجلس ملی سوریه با فریادهایش اسرائیل را به بدترین اقدامات متهم می‌کرد. دستور موساد به او این بود که تا می‌توانی علیه اسرائیل بگو و بنویس تا وانمود کنی دشمن شماره یک اسرائیل هستی.
کوهن سرانجام در ژانویه 1965 دستگیر و در ماه مه همان سال اعدام شد. سبک و سیاق جاسوسی او دلیل موجهی شده است برای ظنین بودن به تندروهای داخل ساختارهای سیاسی؛ بویژه ساختارهای سیاسی بسته.
فیلم "جاسوس غیرممکن" و سریال "جاسوس" زندگی الی کوهن را به تصویر کشیده‌اند.
سریال "جاسوس"
جاسوس‌هراسی (Spy Phobia) نیز اصطلاحی است در توصیف وحشت و هراس بیمارگونه از مأموران مخفی یا خبربران حکومت‌های استبدادی. به این معنا که فرد مدام گمان می‌کند برای پاییدنش مأموری گماشته‌اند.
این ترس بیمارگونه معمولا در رژیم‌های توتالیتر دامنگیر افراد بسیاری است؛ بویژه اگر آن افراد اندکی هم شهرت و یا شغلی نسبتا حساس به لحاظ سیاسی داشته باشند.
چنین هراسی در کشورهای کمونیستی بیداد می‌کرد و بسیاری از مردم با آن دست به گریبان بودند. در آلمان شرقی، با جمعیت 16 میلیون نفری‌اش، 2 میلیون نفر با اشتازی (پلیس سیاسی) همکاری می‌کردند.
در رومانی نیز حدود یک‌ششم مردم با نهادهای اطلاعاتی رژیم چائوشسکو همکاری می‌کردند. بخش عمده‌ای از این همکاری‌ها، چه در آلمان شرقی چه در رومانی، داوطلبانه نبود بلکه اجباراً و با تهدید شکل گرفته بود.
در شوروی نیز، بویژه در دوران استالین، گاه حتی نوجوانان و جوانان عضو حزب کمونیست، پدر و مادر یا عمو و سایر بستگان نزدیک خود را به دلیل سخنانی که در محافل خانوادگی بر ضد رژیم مطرح می‌کردند، لو می‌دادند؛ اقدامی که نتیجه‌اش اعدام این افراد بود.
فیلم "زندگی دیگران"
در چنین فضایی، شکل‌گیری پدیدۀ جاسوس‌هراسی اصلا عجیب نبود. فیلم "زندگی دیگران"، که در سال 2006 برندۀ جایزۀ اسکار بهترین فیلم غیرانگلیسی‌زبان شد، عمق جاسوسی رژیم توتالیتر آلمان شرقی در زندگی شهروندانش را نشان می‌دهد.
سریال‌های Homeland و The Americans نیز سریال‌های محبوب و موفقی هستند که به زندگی جاسوسان آمریکایی و جاسوسان اتحاد جماهیر شوروی پرداخته‌اند.
منبع: عصر ایران
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.asriran.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «عصر ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۴۹۴۱۵۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
داوطلبان متقلب دستگاه‌های جاسوسی پیشرفته داشتند/احتمال محرومیت تا ۵ سال
به گزارش صدای ایران از ایرنا، عبدالرسول پورعباس امروز (سه شنبه) در حاشیه مراسم نکوداشت استاد نمونه کشوری در گفتگو با خبرنگاران در مورد نوبت اول کنکور ۱۴۰۳ در اردیبهشت ماه جاری اظهار داشت: کنکور ۱۴۰۳ یکی از ایمن‌ترین آزمون‌های سراسری بود و با صحت کامل برگزار شد. واقعا مردم خیلی خوب با سازمان سنجش همراهی کردند و فریب بازی شبکه‌های زیرزمینی را که داوطلبان را اغفال می‌کنند، نخوردند.
وی ادامه داد: در مجموع ۲۵ مورد تقلب در ابتدای جلسه آزمون روز پنجشنبه صبح (۶ اردیبهشت) شناسایی شد که داوطلبان تلاش کرده بودند دستگاه‌های الکترونیکی با خود داخل جلسه ببرند که در لحظه شناسایی شدند.
پورعباس گفت: این دستگاه‌ها در حد دستگاه‌های جاسوسی و پیچیده بود ولی تلاش‌های ما در مسیر اعمال امنیت به ثمر نشست. این افراد به نیروی پلیس امنیت تحویل داده شدند.
رییس سازمان سنجش آموزش کشور بدون اشاره به اینکه داوطلبان از کدام شهرستان‌ها یا استان‌ها بودند، گفت: این افراد به هیات‌های بدوی و هیات‌های تجدیدنظر ارجاع می‌شوند و معمولا برای این داوطلبان محرومیت کمتر از پنج سال نداریم.
وی در مورد زمان برگزاری مجدد آزمون سراسری نوبت اول برای آن دسته از داوطلبان سیل‌زده روز پنجشنبه گذشته نیز توضیح داد: آزمون فقط صبح روز پنجشنبه برای این شهرستان دوباره برگزار می‌شود.
گزارشگر قديمى راديو دار فانى را وداع گفت